- Τί είναι η φλεγμονώδης αρθρίτιδα και πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση της; Η φλεγμονώδης αρθρίτιδα είναι μια χαρακτηριστική εκδήλωση σε ρευματικά νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σπονδυλαρθρίτιδα και νοσήματα του συνδετικού ιστού. Η έγκαιρη αναγνώρισή της και η παραπομπή σε ειδικό παίζει σημαντικό ρόλο στην έκβαση των ασθενών. Δεδομένα από μελέτες παρατήρησης και κλινικές δοκιμές δείχνουν ότι η έγκαιρη έναρξη ανοσοκατασταλτικής θεραπείας έχουν πολύ θετικό αποτέλεσμα. Η περίοδος των 12 πρώτων εβδομάδων από την έναρξη των συμπτωμάτων αποκαλείται “παράθυρο ευκαιρίας”.
- Παρατηρείται καθυστέρηση από την έναρξη των συμπρτωμάτων έως τη διάγνωση; Ένα εύρος καθυστερήσεων από την έναρξη των συμπτωμάτων ως τη διάγνωση της φλεγμονώδους αρθρίτιδας έχει αναφερθεί σε μελέτες και είναι μικρό το ποσοστό των ασθενών που ξεκινούν θεραπεία μέσα στις πρώτες 12 εβδομάδες. Μια μελέτη που συμπεριέλαβε 10 Ευρωπαικές χώρες ανέφερε μια μέση καθυστέρηση από τα σύμπωματα έως το ρευματολόγο 24 εβδομάδων (εύρος 9-192 εβδομάδες) για ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) . Παρόμοια νούμερα ανακοίνωσε και μελέτη στον Καναδά όπου ασθενείς με ΡΑ εκτιμήθηκαν απο ρευματολόγο 5.5 μήνες μετά την έναρξη των ενοχλημάτων τους ενώ παρόμοια, Ισπανική μελέτη ανακοίνωσς 11 μήνες κατά μέσο όρο. Σε μη αναπτυγμένες χώρες το διάστημα αυτό μπορεί να φτάσει μέχρι και χρόνια.
- Ποιοί παράγοντες συμβάλλουν στην καθυστέρηση της διάγνωσης; Διάφοροι παράγοντες μπορεί να συνεισσφέρουν στη καθυστέρηση της οριστικής διάγνωσης. Πρώτα από όλα, τα μυοσκελετικά συμπτώματα είναι συχνά στο γενικό πληθυσμό και είναι δύσκολο για ένα ασθενή να αναγνωρίσει τα συμπτώματά αυτά ως εκδηλώσεις ρευματικής νόσου. Επιπρόσθετα η ετερογενής φύση των συμπτωμάτων που αφορούν τις φλεγμονώδεις ρευματικές νόσους συμβάλλει στη δυσκολία να τα αναγνωρίσουν μη εξειδικευμένοι επαγγελματίες υγείας ενώ σε ορισμένες περιοχές η πρόσβαση σε ρευματολογική φροντίδα είναι περιορισμένη ή καθυστερεί.
- Ποιός είναι ο σημαντικότερος λόγος στην καθυστέρηση στη διάγνωση; O σημαντικότερος “πολύτιμος’ χρόνος χάνεται κυρίως λόγω της μη σπουδαιολόγιση των ενοχλημάτων από τους ίδιους τους ασθενείς. Συχνά αποδίδουν τον μυοσκελετικό πόνο στην “ηλικία”, στην φυσική δραστηριότητα ή κάποιον τραυματισμό, το κρύο ή τη ζέστη, άλλα προβλήματα υγείας ή άλλες καταστάσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα. Καθυστερούν να απευθυνθούν για ιατρική συμβουλή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ασθενείς που έχουν οικογενειακό ιστορικό ρευματικής αρθρίτιδας ή κάποιον γνωστό με ΡΑ απευθύνονται γρηγορότερο στον οικογενειακό τους γιατρό.
- Έπηρεάζει το σύστημα υγείας την έγκαιρη διάγνωση της φλεγμονώδους αρθρίτιδας; Οι γιατροί πρώτης εφαφής μπορούν να υποπτευθούν την ρευματοειδή αρθρίτιδα (44% στην πρώτη επίσκεψη και 25% στις επόμενες επισκέψεις ενώ το 74% αναμένει επιβεβαίωση από τις εργαστηριακές εξετάσεις για να παραπέμψει. Μελέτες δείχνουν ότι σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας κατά μέσο όρο υπάρχει μια καθυστέρηση 2 περίπου μηνών ενώ σε επίπεδο εξειδικευμένης φροντίδας από 1-8 εβδομάδες ώς την έναρξη της θεραπείας και φτάνει σε 13 μήνες σε μη αναπτυγμένες χώρες. Η ίδια η φύση του νοσήματος λ.χ άτυπες εκδηλώσεις σε λίγες αρθρώσεις, αρνητικές εξετάσεις όπως ο ρευματοειδής παράγοντας και το anti-CCP ή δυσχερής διαφορική διάγνωση σε ηλικιωμένους ασθενείς με συναφείς καταστάσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα ή η ρευματική πολυμυαλγία συμβάλλουν στην καθυστέρηση. +1 Σε κάθε περίπτωση, οι χρόνοι ενδεχομένως να μπορούν να βελτιωθούν με περισσότερη ενημέρωση της κοινότητας για τη φλεγμονώδη αρθρίτιδα, την ανάπτυξη εργαλείων/σαφών οδηγιών παραπομπής από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και ευκολότερη επικοινωνία της ΠΦΥ με κλινικές πρώιμης αρθρίτιδας. Πηγές https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9888401/
