” τρία πράγματα πρέπει να κάνει ένας γιατρός: να ρωτά, να ρωτά, να ρωτά για τις κοινωνικές συνθήκες” Μπρεχτ
Η Κοινωνική Ιατρική θα μπορούσε να πει κανείς πως “παντρεύει” την ιατρική με τις κοινωνικές επιστήμες. Μελετά και υπηρετεί την φροντίδα στη κοινότητα λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επιδρούν στην υγεία άμεσα ή έμμεσα: την διαθεσιμότητα και την ποιότητα φαγητού, στέγης, βασικών στοιχείων επιβίωσης.
Η βασική της αρχή στηρίζεται το γεγονός ότι οι κοινωνικές δυνάμεις και συνιστώστες επιδρούν στο επίπεδο τις υγείας μας και οδηγούν συχνά σε ανισότητες. Η κοινωνική ιατρική μιλά για τις βαθύτερες αιτίες, τις ρίζες των αιτιών μιας ασθένειας, για καταστάσεις δηλαδή που η τυπική βιο-ιατρική προσέγγιση δεν περιλαμβάνει στην προσέγγισή της. Η γλώσσα, ο πολιτισμός, η στέγη, η μετανάστευση, το εισόδημα και άλλοι κοινωνικοί προσδιοριστές της υγείας φωτίζονται από τον επιστημονικό της πρίσμα, αναδεικνύοντας τις πολύπλευρες ανάγκες υγείας ασθενών και συστημάτων.
Εχει θέση η κοινωνική ιατρική στο σημερινό ιατρικό γίγνεσθαι;
“Κάθε μέρα 13.800 παιδιά πεθαίνουν πριν φτάσουν τα 15”
“50% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες”
Την ίδια ώρα που η τεχνητή νοημοσύνη, τα big data και η ιατρική ακριβείας προδιαγράφουν την ιατρική του μέλλοντος.
Ίσως περισσότερο από ποτέ η σημασία της κοινωνικής ιατρικής αναδύεται ως ζωτική : οι ανισότητες στην υγεία διερύνονται και η δημόσια υγεία ταλανίζεται ενώ οι κοινωνικές συνθήκες αλλάζουν ραγδαία. H αστικοποίηση, οι πόλεμοι, οι πανδημίες, η πείνα, η μετανάστευση, η φτώχια, ο ρατσισμός, η βία, οι εθισμοί, οι διακρίσεις, η επίδραση της κλιματικής αλλαγής και του περιβάλλοντος στην υγεία, τα κλονισμένα δημόσια συστήματα υγείας σε διεθνές επίπεδο είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα θεματικών που η σύγχρονη κοινωνική ιατρική έχει να προσφέρει τα μέγιστα. Σε τελευταία ανάλυση, για να θέσει τα ζητήματα σε μια ευρύτερη “ατζέντα υγείας” οπου τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δικαιοσύνη έχουν κεντρικό ρόλο.
Revitalising global social medicine – The Lancet
The role of social medicine in the COVID-19 pandemic era – PMC (nih.gov)
