Η επιδημία του καπνίσματος παραμένει μία από τις μεγαλύτερες απειλές της δημόσιας υγείας, σκοτώνοντας 8 εκ. ανθρώπους κάθε χρόνο παγκοσμίως και 1.3 εκ. μη καπνιστές που εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα.
Συνολικά, τον 20ό αιώνα το κάπνισμα προκάλεσε τον θάνατο 100 εκ. ανθρώπων, ενώ στον 21ο αιώνα υπολογίζεται ότι 1 δις άτομα θα χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας του καπνίσματος.
📉 Επιπτώσεις στην Υγεία
➡️ Περισσότερα από 13 άτομα πεθαίνουν κάθε λεπτό λόγω καπνίσματος.
➡️ Για κάθε μέρα καπνίσματος ο καπνιστής μειώνει το προσδόκιμο ζωής του κατά λίγες ώρες.
➡️ Κατά μέσο όρο ζει περίπου 10 χρόνια λιγότερο από έναν μη καπνιστή.
🌍 Στατιστικά Χρήσης
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1,25 δις χρήστες καπνού στον κόσμο. Ευτυχώς υπάρχει μειωτική τάση:
- Το 2000: 1 στους 3 κάπνιζε.
- Το 2020: 1 στους 5 (22,3% παγκοσμίως).
👉 Μέχρι το 2030 ο ΠΟΥ υπολογίζει ότι η Ευρώπη θα έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά (23%), με τις γυναίκες να καπνίζουν σε ποσοστά υπερδιπλάσια του παγκόσμιου μέσου όρου.
🇬🇷 Η Κατάσταση στην Ελλάδα
Στη χώρα μας καπνίζουν εκατομμύρια άτομα. Ο επιπολασμός έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια (24,9%), ενώ η πρόθεση διακοπής έχει αυξηθεί σημαντικά (>40%).
⚠️ Ωστόσο, μόνο 1 στους 4 αναφέρει προσπάθεια διακοπής μέσα στο τελευταίο έτος, κυρίως καπνιστές ανώτερου κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου.
🚨 Περισσότερα από 20.000 άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από τον καπνό. Οι Έλληνες καπνιστές καπνίζουν περισσότερα τσιγάρα ημερησίως από τον μέσο Ευρωπαίο (10–14 τσιγάρα/ημέρα) και ξεκινούν σε μικρότερες ηλικίες.
🛑 Ο Ρόλος του ΠΟΥ
Για να αντιμετωπιστεί η πανδημία αυτή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπέγραψε το 2004 την Παγκόσμια Συνθήκη για τον Έλεγχο του Καπνίσματος (Framework Convention on Tobacco Control), την οποία έχουν προσυπογράψει 182 χώρες.
Οι βασικοί άξονες περιλαμβάνουν:
- 🚭 Απαγόρευση καπνίσματος σε δημόσιους χώρους
- 📵 Απαγόρευση διαφήμισης καπνού
- 💰 Αύξηση της τιμής του καπνού
- ⚠️ Ευκρινής σήμανση στα πακέτα
- 🧑⚕️ Πρόληψη & βοήθεια στη διακοπή
📉 Στην πράξη, η συνθήκη εφαρμόστηκε στο μέγιστο βαθμό σε λιγότερο από 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.
📚 Πηγές
- Tobacco
- SMOKEHAZ – European Lung Foundation
- Smoking, vaping, HTP, NRT and snus in Greece — Global State of Tobacco Harm Reduction
- Σημαντικά δεδομένα για το κάπνισμα – Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας
