Σχέση ιατρού ασθενή
Η σχέση ιατρού με τον ασθενή και την οικογένεια του, είναι πολύ σημαντική και συχνά χαρακτηρίζεται ως «θεραπευτική συμμαχία». Καθώς υπόκειται στις αλλαγές που διαδραματίζονται στο ευρύτερο κοινωνικό, επιστημονικό και τεχνολογικό επίπεδο, είναι μια πραγματική πρόκληση να δημιουργήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης, ασθενείς και ιατροί στη σύγχρονη απαιτητική για όλους πραγματικότητα. Σε κάθε περίπτωση η «ανοιχτή» επικοινωνία, με διαφάνεια στην πληροφορία και η ενσυναίσθηση παραμένουν θεμελιώδη στοιχεία στην ανάπτυξη μιας πιο ισχυρής επικοινωνίας.
Σκοπός είναι
- Να βελτιωθεί η κατανόηση της υγείας και των ιατρικών καταστάσεων από τον ασθενή
- Να θυμάται το πλάνο φροντίδας
- Να αισθάνεται ότι έχει καλύτερο έλεγχο της υγείας του
- Να φροντίζει τον εαυτό του καλύτερα, να λαμβάνει πιο σωστά την φαρμακευτική του αγωγή.
- Να αισθάνεται ότι μπορεί να συμμετέχει στην συναπόφαση για την υγεία του (shared decision-making) ο ίδιος και αν επιθυμεί και η οικογένεια του.
- Να αισθάνεται καλύτερα προετοιμασμένος για την επόμενη επίσκεψη
Συναπόφαση
H συναπόφαση μεταξύ γιατρού-ασθενή (shared decision making) είναι μια διαδικασία στην οποία ο επαγγελματίας υγείας συνεργάζεται με τον άνθρωπο που τον συμβουλεύεται, ώστε να φτάσουν από κοινού σε μια απόφαση σχετικά με το πλάνο που θα ακολουθήσουν.
Περιλαμβάνει μια επιλογή ανάμεσα σε όποιες δυνατότητες υπάρχουν για τη διαχείριση του προβλήματος, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες του ασθενή. Είναι μια σημαντική διαδικασία στην οποία ο ασθενής μπορεί να καταλάβει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των εναλλακτικών επιλογών μέσα από τη συζήτηση και την ανταλλαγή πληροφορίας. Η καλύτερη κατανόηση του ασθενή για το ιατρικό θέμα που αντιμετωπίζει είναι σημαντική, ώστε να φτάσει σε μια συνειδητή ενημερωμένη απόφαση, είτε αφορά θεραπεία είτε τροποποίηση ενός παράγοντα κινδύνου. Βοηθά παράλληλα και τον επαγγελματία υγείας καθώς του δίνεται η δυνατότητα να αντιληφθεί τυχόν προβληματισμούς από μεριάς του ασθενή που θα τον δυσκόλευαν να ακολουθήσει την προτεινόμενη θεραπεία
Ενημέρωση-Εκπαίδευση ασθενών
Μελέτες δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών που φτάνει μέχρι και το 50% όταν επιστρέφουν από την επίσκεψη σε ένα ιατρείο, δεν έχουν κατανοήσει πλήρως τις οδηγίες που τους έχουν δοθεί. Ενδεχομένως οι πληροφορίες να είναι πολλές, να υπάρχουν δυσνόητοι όροι ή σχετικό άγχος ή να μην έχει αφιερωθεί ο απαιτούμενος χρόνος από τον επαγγελματία υγείας. Είναι σημαντικό να ξεπερνούμε τα προβλήματα αυτά καθώς η «εκπαίδευση» ενός ασθενή αναδύεται ως σημαντική συνιστώσα μιας επιτυχημένης θεραπείας ή αλλαγής στον τρόπο ζωής, βελτιώνοντας παράλληλα την ικανότητα αυτοφροντίδας.
Ο σκοπός της «εκπαίδευσης» είναι να ενημερώσει ή μερικές φορές να αλλάξει μια προ-υπάρχουσα συνήθεια ή να διατηρήσει μια πρόσφατη. (Zimmerman et al., 2000). Μπορεί να περιλαμβάνει μια απλή επεξήγηση ή τη χρήση ενημερωτικού υλικού, αν πρόκειται για μια εύκολη αλλαγή. Σε πιο σύνθετες περιπτώσεις όπως είναι για παράδειγμα η διακοπή καπνίσματος οι εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούν ειδικότερες μεθόδους επικοινωνίας, ενημέρωσης και ενδυνάμωσης του ασθενή (Kenford and Fiore, 2004).
Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα αφορούν
-εκπαίδευση ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη για την διατροφή τους ή τη χρήση ινσουλίνης
-εκπαίδευση ασθενών με χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια ή άσθμα σχετικά με τον τρόπο χρήσης των συσκευών αναπνευστικών φαρμάκων.